Αναλύσεις

"Ανοίγει ο δρόμος" για τον Χειμώνα...

Δημοσιεύθηκε: Σάββατο 9 Ιανουαρίου, 2021 05:39 σε Αναλύσεις Καιρού

Το "πρώτο ημίχρονο" του ημερολογιακού Χειμώνα, το οποίο ξεκίνησε την 1η Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται τις επόμενες ημέρες, είχε σαν κυρίαρχα χαρακτηριστικά του, από την μία την "επέλαση" διαδοχικών ατμοσφαιρικών διαταραχών που ήταν καλά οργανωμένες και έδιναν ισχυρές βροχές και καταιγίδες σε μεγάλο μέρος της χώρας και, από την άλλη, την διατήρηση των θερμοκρασιών σε αρκετά υψηλά (όχι όμως ακραία), για την εποχή επίπεδα. Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι από την αρχή του Χειμώνα δεν έχει εκδηλωθεί στον ελλαδικό χώρο "κλασσική" ψυχρή εισβολή που να μπορέσει να φέρει το χιόνι σε πεδινές περιοχές της χώρας και οι ελάχιστες ψυχρές εισβολές που σημειώθηκαν ήταν παροδικές και ασθενείς (ελάχιστες θερμοκρασίες κοντά στις κλιματικές τιμές). Από την άλλη, παρά το γεγονός ότι ο καιρός ήταν γενικά θερμός και υγρός, δεν παρατηρήθηκαν, μέχρι στιγμής, ακραίες θερμές περίοδοι/εισβολές και το ήπιο θερμοκρασιακά μοτίβο, κάθε άλλο παρά άνομβρο ήταν. Είναι σημαντικό, επίσης, το γεγονός, πως ενώ οι θερμοκρασίες δεν επέτρεψαν την εκδήλωση χιονοπτώσεων σε πεδινές / ημιορεινές περιοχές και στις περισσότερες των περιπτώσεων το χιόνι δεν μπόρεσε να στρωθεί κάτω από τα 1500μ, παρατηρήθηκαν πολύ αξιόλογες χιονοπτώσεις και χιονοστρώσεις σε μεγάλα υψόμετρα - άνω των 1500μ και, κυρίως, άνω των 2000μ, ιδιαίτερα στην Πίνδο, τις κορυφές της Πελοποννήσου και σε άλλα ορεινά τμήματα της χώρας με μεγάλο υψόμετρο. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την διατήρηση των αποθεμάτων νερού στις ορεινές περιοχές κατά την διάρκεια της θερμής περιόδου. Ένα "αντιφατικό" στοιχείο στην όλη εξέλιξη είναι πως ενώ ο Χειμώνας δεν έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητός στις περισσότερες κατοικημένες περιοχές της χώρας μας, για πολλά χιονοδρομικά κέντρα το στρώμα χιονιού που έχει δημιουργηθεί είναι πολύ πιο παχύ από άλλες χρονιές με πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες και λιγότερο υετό. Ειδικά για τα χιονοδρομικά (όχι ότι έχει και μεγάλη πρακτική σημασία με τα μέτρα που βρίσκονται σε εφαρμογή...) έχουν ευνοηθεί περισσότερο αυτά που βρίσκονται σε μεγάλα υψόμετρα της κεντρικής και βόρειας χώρας και όχι αυτά που βρίσκονται σε μικρότερα υψόμετρα (όπως πχ το Πήλιο).

Η θερμή περίοδος που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι, μακράν, η πιο αξιόλογη του Χειμώνα ως προς την διάρκειά της και, κυρίως, ως προς την έντασή της καθώς η θερμοκρασία, κατά την διάρκεια του χρονικό διαστήματος από τις 9 μέχρι τις 12 Ιανουαρίου προβλέπεται να σημειώσει νέα, αισθητή άνοδο ξεπερνώντας, σε αρκετές περιοχές της χώρας, τους 20°C και "σπάζοντας", τοπικά, το "φράγμα" των 25°C, θερμοκρασίες κατά 10 - 15°C υψηλότερες από τις κλιματικές τιμές για την εποχή. Η απόκλιση αυτή είναι ακόμα εντονότερη στην στάθμη αναφοράς των 850hpa (περίπου 1500μ) όπου η θερμοκρασία, την Κυριακή και την Δευτέρα (10 - 11 Ιανουαρίου) προβλέπεται να φτάσει, σε τμήματα της ανατολικής και νότιας χώρας τους 17 - 18°C, θερμοκρασίες που αντιστοιχούν σε μία τυπική θερμή περίοδο κατά την διάρκεια του Καλοκαιριού. Παρά το γεγονός ότι η θερμή μεταφορά αυτή δεν θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο που θα είχε το Καλοκαίρι (το Καλοκαίρι με ανάλογες θερμοκρασίες στην στάθμη των 850hpa στην επιφάνεια θα είχαμε ως 35°C, τοπικά - αυτή την εποχή λόγω πολλών παραγόντων όπως η μειωμένη ηλιακή ακτινοβολία και η μικρή διάρκεια της ημέρας, η νεφοκάλυψη, η μεταφορά σκόνης, το γεγονός πως οι θάλασσες είναι αρκετά ψυχρές και απορροφούν θερμότητα στο επιφανειακό στρώμα της θερμής αέριας μάζας) σε ορισμένες περιοχές που η τοπογραφία ευνοεί την δημιουργία θερμών καταβατικών ανέμων προβλέπεται να καταγραφούν εντυπωσιακά, υψηλές, για την εποχή, θερμοκρασίες, που ίσως αγγίξουν τους 26 - 28°C. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες προβλέπονται στην βόρεια Κρήτη και σε περιοχές της ανατολικής και νότιας ηπειρωτικής χώρας. Στον αντίποδα, η βόρεια Ελλάδα και, κυρίως, η Μακεδονία και η Θράκη, δεν θα επηρεαστούν σημαντικά από την θερμή αέρια μάζα και η θερμοκρασία θα συνεχίσει να κυμαίνεται σε σχετικά "φυσιολογικά" για την εποχή, επίπεδα (όχι πάνω από 18°C στις περισσότερες περιοχές),

Αιτία για την ακραία θερμή εισβολή που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι το γεγονός πως η δυτική και κεντρική Μεσόγειος καλύπτονται από οργανωμένο πεδίο χαμηλών πιέσεων το οποίο επεκτείνεται και στις ακτές της βορειοδυτικής Αφρικής και συνδυάζεται με θερμή αντικυκλωνική έξαρση στην ανατολική Μεσόγειο που έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία εκτεταμένου νότιου - νοτιοδυτικού ρεύματος το οποίο μεταφέρει πολύ θερμές αέριες μάζες και σημαντικές ποσότητες σκόνης από την Σαχάρα προς την περιοχή μας. Δευτερεύουσες ατμοσφαιρικές διαταραχές που επηρεάζουν, κυρίως την δυτική και βόρεια Ελλάδα έχουν σαν αποτέλεσμα ο καιρός να είναι αρκετά νεφελώδης σε μεγάλο μέρος της χώρας και να εκδηλώονται βροχές κυρίως σε δυτικά και βόρεια τμήματα της χώρας οι οποίες έχουν τον χαρακτήρα "λασποβροχών". Μάλιστα, σε περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, καθώς πολύ ψυχρότερες αέριες μάζες από τα Βαλκάνια θα έχουν εισχωρήσει στην κατώτερη τροπόσφαιρα, τα φαινόμενα θα έχουν τον χαρακτήρα χιονοπτώσεων σε ορεινές περιοχές και σε ημιορεινά τμήματα της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης και καθώς η ατμόσφαιρα θα περιέχει σημαντικές ποσότητες σκόνης, είναι πιθανό να παρατηρηθεί το φαινόμενο του "κόκκινου χιονιού", ιδιαίτερα στην περιοχή της Ροδόπης. Το επεισόδιο μεταφοράς σκόνης θα είναι στο σύνολό του πολύ αξιόλογο και ενδέχεται, μεταξύ των άλλων, να περιορίσει σημαντικά την ορατότητα κυρίως στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα και σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ελλάδας.

Το τέλος της θερμής περιόδου, θα λάβει χώρα την Τρίτη και την Τετάρτη, 12 - 13 Ιανουαρίου καθώς οργανωμένο χαμηλό βαρομετρικό συνοδευόμενο από μετωπική δραστηριότητα προβλέπεται να διασχίσει την Ελλάδα (με προβλεπόμενη τροχιά από το βόρειο Ιόνιο προς το βόρειο Αιγαίο και την Μαύρη Θάλασσα με τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία) και να ωθήσει αρκετά ψυχρότερες αέριες μάζες από την κεντρική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια προς την περιοχή μας, "εκδιώχνοντας" την αφρικανική αέρια μάζα πρώτα στην δυτική και βόρεια Ελλάδα και, μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης, στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Η διαταραχή αυτή προβλέπεται να έχει καλή δυναμική να να προκαλέσει αξιόλογα φαινόμενα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας - έστω παροδικά - με ιδιαίτερη έμφαση στην Ήπειρο, την δυτική Στερεά Ελλάδα, το βόρειο Ιόνιο και σε τμήματα της βόρειας Ελλάδας, του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου όπου η διέλευση της διαταραχής θα συνδυαστεί και με πιο αξιόλογη μεταφορά θερμών και υγρών αερίων μαζών από τις προσκείμενες θάλασσες. Παράλληλα, καθώς ολοένα και ψυχρότερες αέριες μάζες θα "κατακτούν" την περιοχή μας, χιονοπτώσεις θα εκδηλώνονται σε ορεινές και/ σταδιακά ημιορεινές περιοχές (κυρίως της βόρειας Ελλάδας). Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης δεν προβλέπονται χιονοπτώσεις σε μη ορεινές / ημιορεινές περιοχές. Από τις βραδινές ώρες της Τετάρτης, όμως, είναι αρκετά πιθανό να χιονίσει σε χαμηλά υψόμετρα της βόρειας Ελλάδας και, κυρίως, σε περιοχές που βρίσκονται στην κοιλάδα του Αξιού και σε τμήματα της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης με χαμηλό υψόμετρο.

Όσον αφορά την εξέλιξη του καιρού από την Πέμπτη, 14 Ιανουαρίου 2021, εν συντωμία, αξίζει να σημειωθούν τα εξής:

α) Η προγνωσιμότητα μειώνεται σημαντικά και ακόμα δεν μπορεί να γίνει ασφαλής πρόγνωση σχετικά με την εξέλιξη του καιρού στην συνέχεια. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρη, πλέον, η τάση, στα προγνωστικά μοντέλα για "επικράτηση" του "καιρικού Χειμώνα" στην χώρα μας και διαμόρφωση ψυχρών και, ενδεχομένως ευνοϊκών για την εκδήλωση χιονοπτώσεων, συνθηκών. Πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα προβλέπεται να έχουμε την Δευτέρα, 11 Ιανουαρίου.

β) Ειδικά για το διάστημα από την Πέμπτη μέχρι και το Σάββατο, 14 - 16 Ιανουαρίου, τα κυρίαρχα προγνωστικά σενάρια υποδεικνύουν την δημιουργία δευτερεύοντος χαμηλού βαρομετρικού στην περιοχή του Αιγαίου με αποτέλεσμα την επικράτηση ενισχυμένων βορείων ανέμων, την περαιτέρω ώθηση των πολικών αερίων μαζών νοτιότερα και την ουσιαστικότερη πτώση της θερμοκρασίας και την εκδήλωση φαινομένων που είναι πιθανό να έχουν τον χαρακτήρα χιονοπτώσεων και σε χαμηλά υψόμετρα της χώρας. Είναι, επίσης, πιθανό, από την Παρασκευή (15/1) νέο χαμηλό βαρομετρικό να δημιουργηθεί δυτικά - βορειοδυτικά της χώρας μας και να αρχίσει να επηρεάζει τον ελλαδικό χώρο με βροχές και χιονοπτώσεις κυρίως στην δυτική, κεντρική και βόρεια Ελλάδα. Η πιθανότητα για φαινόμενα/χιονοπτώσεις την Πέμπτη και την Παρασκευή εστιάζεται κυρίως σε περιοχές της ανατολικής Ελλάδας, της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης και από το Σάββατο, περισσότερο σε τμήματα της δυτικής και βόρειας Ελλάδας.

γ) Για το διάστημα από τις 17 μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, η διάταξη των συστημάτων προβλέπεται να είναι πολύ ευνοϊκή για την εκδήλωση ψυχρής εισβολής στην χώρα μας η οποία ενδεχομένως να είναι αξιόλογη και να συνοδεύεται από χιονοπτώσεις και σε χαμηλά υψόμετρα. Σε πρώτη φάση, η πιθανότητα για φαινόμενα είναι μεγαλύτερη στην δυτική και βόρεια χώρα και σε δεύτερη φάση στην ανατολική και νότια, ωστόσο τα προγνωστικά στοιχεία δεν είναι καθόλου ξεκάθαρα για εκείνη την περίοδο.

δ) Ειδικά για την περιοχή της Αττικής, έπειτα από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες και την αξιόλογη μεταφορά σκόνης μέχρι και το μεσημέρι της Τρίτης, 12 Ιανουαρίου, προβλέπεται ουσιαστική πτώση της θερμοκρασίας που θα γίνει ιδιαίτερα αισθητή την νύχτα της Τρίτης προς την Τετάρτη, 13 Ιανουαρίου. Βροχές ή / και σποραδικές καταιγίδες είναι πιθανό να σημειωθούν κυρίως από το μεσημέρι της Τρίτης μέχρι το πρωί της Τετάρτης. Εν συνεχεία προβλέπεται να επικρατήσουν σαφώς πιο χειμωνιάτικες συνθήκες στην περιοχή χωρίς μέχρι και την Τετάρτη να προβλέπονται χιονοπτώσεις. Την Πέμπτη και την Παρασκευή, 14 - 15 Ιανουαρίου 2021 είναι πιθανό, στα πλαίσια αξιόλογης ψυχρής εισβολής, να συντελεστεί περαιτέρω πτώση της θερμοκρασίας και να χιονίσει στην ορεινή και ημιορεινή ζώνη της Αττικής. Είναι, επίσης, πιθανό να χιονίσει, παροδικά, και σε σχετικά χαμηλά υψόμετρα του νομού κυρίως στα βόρεια, βορειοδυτικά τμήματα αλλά σε καμία περίπτωση η εξέλιξη δεν έχει ξεκαθαρίσει. Η πιθανότητα, η ψυχρή εισβολή να είναι, εν τέλει, πιο αξιόλογη και να "φέρει το χιόνι" και σε τμήματα του λεκανοπεδίου της Αθήνας (κυρίως στα βόρεια προάστια) είναι επίσης υπαρκτή αλλά δεν αποτελεί το "κυρίαρχο" σενάριο με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα. Η πιθανότητα εκδήλωσης αξιόλογων χιονοπτώσεων σε βαθμό να προκαλέσουν προβλήματα σε μη ορεινές περιοχές του νομού, είναι πολύ μικρή μέχρι και την Παρασκευή, 15/1. Εν συνεχεία, κατά το χρονικό διάστημα 16 - 20 Ιανουαρίου, είναι αρκετά πιθανό νέα αξιόλογη ψυχρή εισβολή (ή παράτηση της επικρατούσας) να επηρεάσει την περιοχή και να προκαλέσει πιο αξιόλογα φαινόμενα και χιονοπτώσεις και σε πεδινές περιοχές του νομού. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου είναι πιθανό η Αθήνα να έχει, για πρώτη φορά εφέτος, ευκαιρία για χιονόπτωση.

ε) Ειδικά για την πόλη της Θεσσαλονίκης, κατά τις βραδινές ώρες της Τετάρτης, 13/1 και την Πέμπτη 14/1, υπάρχει πιθανότητα να προκύψουν συνθήκες που θα ευνοήσουν την χιονόπτωση στον Χορτιάτη και στα ανώτερα τμήματα της πόλης και, μικρή πιθανότητα, να επιτευχθεί, τελικά, χιονόπτωση και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Το "κλειδί" στην υπόθεση είναι η τροχιά του χαμηλού και το κατά πόσο αυτό θα μπορέσει να φέρει σε συγχρονισμό την είσοδο της ψυχρής αέριας μάζας από την κοιλάδα του Αξιού με την εκδήλωση φαινομένων. Η προγνωσιμότητα, ακόμα, όσον αφορά το ενδεχόμενο χιονόπτωσης στην ευρύτερη περιοχή του νομού Θεσσαλονίκης είναι πολύ μικρή και οι όποιες προσπάθειες για ακριβή αποτύπωση της εξέλιξης, είναι, θεωρώ, παρακινδυνευμένες. Όσον αφορά την εξέλιξη από τις 15/1 και μετά, σχεδόν σίγουρο είναι ότι η "νύφη του Θερμαϊκού" θα βιώνει (επιτέλους) χειμωνιάτικες συνθήκες με θερμοκρασίες ανάλογες ή και χαμηλότερες των κλιματικών τιμών. Η όλη διάταξη των συστημάτων στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια είναι πολύ πιθανό να ευνοήσει την εκδήλωση χιονοπτώσεων στην πόλη και μία πρώτη ευκαιρία είναι αρκετά πιθανό να υπάρξει από το βράδυ της Παρασκευής, 15/1 και το Σαββατοκύριακο, 16-17/1. Και για την πόλη της Θεσσαλονίκης, η περίοδος μετά τις 14/1 προβλέπεται να αποτελέσει, για πρώτη φορά εφέτος, "παράθυρο ευκαιρίας" για χιονοπτώσεις και δεν αποκλείεται (ούτε είναι τίποτα σίγουρο)  η πόλη να φορέσει το "λευκό της νυφικό" μέσα σε αυτή την περίοδο.

Παρά την χαμηλή προγνωσιμότητα, είναι πλέον ξεκάθαρο το γεγονός πως η ατμοσφαιρική κυκλοφορία μεταπίπτει σε μία νέα φάση με κύρια χαρακτηριστικά την συσσώρευση ψυχρών αερίων μαζών στην ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια και την τάση για δημιουργία ατμοσφαιρικών διαταραχών στην κεντρική και ανατολική Μεσόγειο που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα επηρεάσουν την χώρα μας και θα έχουν τις κατάλληλες θερμοκρασίες ώστε να φέρουν το χιόνι και σε πιο χαμηλά υψόμετρα. Εν τέλη, όλα δείχνουν πως έπειτα από μία σφοδρότατη "μάχη" της "αρκούδας" με την "καμήλα", η πρώτη όχι απλά θα επικρατήσει αλλά θα κάνει ότι μπορεί να "κατοχυρώσει" τον "χώρο της" και να "επιβάλλει" τον "καιρικό χειμώνα" στην περιοχή μας...

  Click εδώ για αναλυτική πρόγνωση καιρού για την περιοχή που σας ενδιαφέρει*

Χάρτες καιρού υψηλής ανάλυσης μπορείτε να δείτε εδώ!

Γεώργιος Παπακωστόπουλος

 Ωκεανογράφος - Προγνώστης καιρού - Συντονιστής