Αναλύσεις

Από το "αποκαλόκαιρο" στο Φθινόπωρο...

Δημοσιεύθηκε: Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου, 2025 21:14 σε Αναλύσεις Καιρού

"Αποκαλόκαιρο", είναι νομίζω η καλύτερη λέξη για να περιγράψει την περίοδο που ξεκινάει με το τελείωμα του Αυγούστου και ολοκληρώνεται με την φθινοπωρινή ισημερία ή κάποιες ημέρες αργότερα.Το Φθινόπωρο στην χώρα μας, από καιρικής άποψης, σπάνια έρχεται με τον ημερολογιακό ορισμό των εποχών, την πρώτη Σεπτεμβρίου!

Το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη, κατά κανόνα έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του Αυγούστου, με τις θερμοκρασίες να διατηρούνται σε σχεδόν ανάλογα επίπεδα, τα Μελτέμια να επικρατούν και τις ατμοσφαιρικές διαταραχές να είναι σχετικά σπάνιες (αν και εν δυνάμει καταστροφικές, όταν εμφανίζονται καθώς συνδυάζονται με πολύ θερμές θάλασσες, όπως στην περίπτωση του "Daniel").

Η μετάβαση στο "καιρικό Φθινόπωρο" ξεκινάει συχνά κατά το δεύτερο δεκαήμερο του μήνα οπότε και η συχνότητα διαταραχών που είναι ικανές να φέρουν διαστήματα με πιο νεφελώδη καιρό και γενικευμένες βροχοπτώσεις αρχίζει να αυξάνεται, η θερμοκρασία αρχίζει να σημειώνει πτώση (η οποία συνήθως είναι έντονα αισθητή κυρίως στα ηπειρωτικά τμήματα της βόρειας Ελλάδας!) και το Μελτέμι συνήθως υποχωρεί. Δεν είναι λίγες ωστόσο οι φορές που το "αποκαλόκαιρο" μπορεί να συνεχιστεί κατά το μεγαλύτερο διάστημα του Σεπτεμβρίου, όπως συμβαίνει και εφέτος, ή ακόμα και κατά τις πρώτες εβδομάδες του Οκτώβρη με λίγες μόνο "φθινοπωρινές πινελιές" ή "παρενθέσεις" να θυμίζουν πως το Φθινόπωρο έχει επέλθει.

Ακόμα όμως και όταν τα Φθινοπωρινά στοιχεία επικρατήσουν, ο δρόμος προς το "βαθύ φθινόπωρο" είναι συχνά πολύ μακρύς και μπορεί να περιλαμβάνει "μικρά" ή "μεγάλα" Καλοκαιράκια και περιόδους που σε καμία περίπτωση δεν εναρμονίζονται με τα "πρότυπα" του Φθινοπώρου (πρότυπα τα οποία όμως σε μεγάλο βαθμό είναι λανθασμένα τουλάχιστον για την περιοχή μας!).

Τι γίνεται όμως εφέτος; Θα έρθουν τα πολυπόθητα "πρωτοβρόχια" που άλλοτε ήταν σήμα κατατεθέν του Σεπτέμβρη;

Ο φετινός Σεπτέμβριος εξελίσσεται σε καθαρά καλοκαιρινούς ρυθμούς με την ηλιοφάνεια να επικρατεί, τα Μελτέμια να κυριαρχούν με, κατά διαστήματα μεγάλες εντάσεις και την θερμοκρασία, να κυμαίνεται σχεδόν καθημερινά σε επίπεδα ανάλογα μίας τυπικής καλοκαιρινής ημέρας. Αυτό που επί της ουσίας έχει αλλάξει είναι η διάρκεια της ημέρας, η ένταση της ακτινοβολίας και η μείωση των ελάχιστων θερμοκρασιών (δροσίζει πολύ πλέον κατά την διάρκεια της νύχτας) ιδιαίτερα στα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας καθώς η νύχτα πλέον είναι αρκετά μεγαλύτερη σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες.

Από την περασμένη Πέμπτη (18/9), η έλευση ατμοσφαιρικής διαταραχής στα Βαλκάνια και η ακόλουθη επικράτηση αντικυκλώνα στην νοτιοανατολική Ευρώπη, σε συνδυασμό με την διατήρηση του θερμικού πεδίου χαμηλών πιέσεων στην ανατολική Μεσόγειο, επέφερε την επικράτηση ισχυρών βορειοανατολικών ανέμων που διοχέτευσαν τμήμα ψυχρότερων αερίων μαζών από τα Βαλκάνια προς την χώρα μας με αποτέλεσμα την αισθητή πτώση της θερμοκρασίας ιδιαίτερα στην βόρεια και ανατολική Ελλάδα και την περιοχή του Αιγαίου.

✔Από αύριο (Κυριακή 21/9) με την επέκταση θερμού αντικυκλώνα από τα δυτικά προς την περιοχή μας, την εξασθένιση του Μελτεμιού και την μεταφορά και εγκατάσταση πολύ θερμότερων αερίων προς τον ελλαδικό χώρο, αναμένεται εκ νέου ενίσχυση του "καλοκαιρινού προφίλ" του καιρού και αισθητή άνοδος της θερμοκρασίας κυρίως στις περιοχές που είχαν δροσιστεί αυτές τις ημέρες.

✔Η φθινοπωρινή ισημερία και η τυπική έναρξη του Φθινοπώρου την ερχόμενη Δευτέρα (22/9) θα λάβει χώρα μα καλοκαιρινές συνθήκες, γενικευμένη ηλιοφάνεια, εξασθενημένους ανέμους και θερμοκρασίες που σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 30°C!

✔Το καλοκαιρινό σκηνικό θα διατηρηθεί κατά την διάρκεια της επόμενης εβδομάδας μέχρι και την Πέμπτη (25/9) τουλάχιστον και μάλιστα δεν αποκλείεται σε τοπικό επίπεδο, για μικρά χρονικά διαστήματα, η θερμοκρασία να "φλερτάρει" με τους 35°C!

Η αλλαγή...

Αλλαγή στο σκηνικό του καιρού με τα φθινοπωρινά χαρακτηριστικά να επικρατούν, την συννεφιά να καλύπτει περισσότερες περιοχές και τις βροχές να κάνουν, επιτέλους, την εμφάνισή τους, αναμένεται σταδιακά και μάλλον από τα δυτικά να αρχίσει να συντελείται από την Παρασκευή (26/9) και κυρίως το Σάββατο (27/9).

✔Η αλλαγή αυτή θα έρθει (σχεδόν σίγουρα, μάλλον όμως επιλεκτικά) στα πλαίσια της έλευσης οργανωμένης διαταραχής με τροχιά από την δυτική Ευρώπη και Μεσόγειο προς την Αδριατική και τα Βαλκάνια.

✔Παρ' ότι η παρουσία και τα γενικά χαρακτηριστικά της διαταραχής έχουν αρχίσει να ξεκαθαρίζουν, δεν έχει ξεκαθαρίσει η ακριβής τροχιά και τα επιμέρους χαρακτηριστικά που θα καθορίσουν και το κατά πόσο και με τι χαρακτηριστικά θα επηρεαστεί η περιοχή μας.

✔Ενδεικτικά, στην εικ.2 αν και δείχνει να "κλειδώνει" η έλευση της ανώτερης διαταραχής βορειοδυτικά της χώρας μας, σε θέση που μπορεί να επηρεάσει και την περιοχή μας, εμφανίζεται σχετικά μεγάλη αβεβαιότητα (μπλε χρώματα) ως προς το κατά πόσο (η ίδια ή δευτερεύουσες διαταραχές) θα μπορέσει να επηρεάσει την χώρα μας.

Με βάση τα προγνωστικά στοιχεία, ωστόσο, μπορούμε να έχουμε μία πρώτη εικόνα ως προς τα γενικά χαρακτηριστικά της μεταβολής:

✔Θα έχει τον χαρακτήρα διαταραχής που θα επηρεάσει την χώρα μας δευτερογενώς, μετά τις 26/9, και όχι πρωτογενώς, με την έλευση ψυχρού μετώπου ή/και δευτερεουσών διαταραχών από τα δυτικά προς τα ανατολικά.

✔Θα είναι, σε πρώτη φάση τουλάχιστον πολύ πιο επιδραστική στην δυτική Ελλάδα (Ιόνιο, Ήπειρος, δυτική Στερεά, δυτική Πελοπόννησος), και μάλλον λιγότερο επιδραστική στις υπόλοιπες περιοχές. Ειδικά η περιοχή του νότιου και ανατολικού Αιγαίου συγκεντρώνει μικρότερες πιθανότητες να επηρεαστεί. Ενδεικτικά, στις εικ. 3 και 4, φαίνεται χαρακτηριστικά σύμφωνα με το προηγούμενο run από τα ensembles του ECMWF, πόσο "έντονο" είναι το σήμα για βροχές στην περιοχή της Κέρκυρας (και ως προς τον μέσο όρο και ως προς τα ακραία σενάρια) και πόσο "ασθενές" είναι για την πόλη της Αθήνας όπου το ενδεχόμενο να βρέξει σημαντικά ή για μεγάλο χρονικό διάστημα δείχνει περιορισμένο.

Εν συνεχεία, αξιολογώντας την όλη διάταξη και τις ενδείξεις από ensembles των μοντέλων, θεωρώ πολύ πιθανό η μεταβολή αυτή να είναι σύντομη, να συνοδευτεί με πτώση της θερμοκρασίας κυρίως στην δυτική και εν συνεχεία στην βόρεια Ελλάδα και το "καλοκαίρι" να επιστρέψει σχετικά σύντομα για κάποιες ημέρες στις αρχές Οκτωβρίου.

Άραγε, το "καλοκαιράκι" που πιθανώς θα εμφανιστεί στις αρχές του Οκτώβρη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία συνέχεια του "αποκαλόκαιρου" ή ως ένα από τα "μικρά Καλοκαιράκια" που κάνουν συχνά την εμφάνισή τους και στην "καρδιά" του Φθινοπώρου;

Γεώργιος Παπακωστόπουλος

Ωκεανογράφος - Μετεωρολόγος

Συντονιστής SiMeteo WeatherLab

Λεπτομερείς προγνώσεις για διάφορες πόλεις μπορείτε να δείτε εδώ!* 

Χάρτες καιρού υψηλής ανάλυσης μπορείτε να δείτε εδώ!